اسپلیتر فیبرنوری یک عنصر پسیو در شبکه‌های فیبرنوری است که عمدتاً در شبکه‌های PON (Passive Optical Network) استفاده می‌شود. شبکه‌های PON یک اصطلاح کلی است که برای EPON، GPON، XGPON، XGSPON و ... کاربرد دارند.
استفاده از اسپلیتر فیبر نوری نقطه قوت شبکه‌های PON است، زیرا با دریافت سیگنال از یک پورت OLT (Optical line terminal)، قادر به تقسیم آن تا 128 پورت خروجی می‌باشد. به عبارت دیگر بجای اینکه بخواهیم در مرکز مخابراتی برای هر مشترک از یک پورت OLT استفاده کنیم، با استفاده از اسپلیتر، همان یک پورت را بین 128 مشترک تقسیم کرد.
پس از مرکز مخابراتی تا محل نصب اسپلیتر، عملا در مصرف فیبرنوری و پورت‌های OLT صرفه‌جویی بسیار بزرگ انجام می‌شود. در طراحی شبکه فیبرنوری که به آن ODN (Optical Distribution Network) نیز گفته می‌شود، هر چه اسپلیتر را به مشترک نزدیک‌تر قرار دهیم، در هزینه ODN صرفه‌جویی بیشتری داشته‌ایم. به عبارت دیگر، در مصرف کابل فیبرنوری صرفه‌جویی کرده‌ایم.
در طراحی شبکه ODN، به سه روش می‌توان اسپلیترها را قرار داد:
- طراحی توزیع شده
- استفاده از یک لایه اسپلیتر در محل مشترک
- استفاده از یک لایه اسپلیتر در محل نصب OLT
در طراحی توزیع شده عموماً از دو لایه اسپلیتر استفاده می‌شود. در این روش اسپلیتر اول می‌تواند در ODC (Optical Distribution Cabinet) قرار گیرد و اسپلیتر دوم در باکس توزیع یا همان FAT (Fiber Access Terminal) قرار می‌گیرد. این نوع طراحی برای محیط‌هایی با تراکم جمعیت کم مفید است.
طراحی نوع دوم عموماً در ساختمان‌هایی با تعداد مشترک زیاد استفاده می‌شود.
طراحی نوع سوم که گرانترین نوع ODN به حساب می‌آید، اسپلیتر را در رکی نصب می‌شود که OLT در آن نصب شده است. بنابراین، از هر خروجی اسپلیتر باید یک کابل تا محل مشترک کشیده شود. این روش به دلیل هزینه‌های زیاد، پیشنهاد نمی‌شود.
تا کنون به کلیاتی از اسپلیتر و نحوه استفاده از آن پرداخته‌ایم. اما آیا میدانید که ساختار داخلی اسپلیتر چگونه است و چگونه تولید می‌شود؟ آیا میدانید چگونه افت اسپلیتر محاسبه می‌شود؟
اسپلیتر فیبرنوری
اسپلیتر فیبرنوری دارای یک یا دو ورودی و 2 به توان n خروجی است. که n نباید بزرگتر از 7 باشد. برای مثال، اسپلیتر 1:8 به معنای یک ورودی و 8 خروجی است، که در اینجا 8 برابر با 2 به توان 3 است و بنابراین n مساوی با 3 خواهد بود. در این حالت، افت اسپلیتر با فرمول ساده‌ای نظیر 3.5*3 db یا همان n*3.5 محاسبه می‌شود. به عنوان مثال، افت اسپلیتر 1:128 برابر با 2 به توان 7 است؛ در نتیجه، افت آن معادل با 7 * 3.5 یعنی db24.5 می‌شود.
در ادامه ساختار داخلی اسپلیتر را بررسی می‌کنیم. همانطور که در شکل فوق مشاهده می‌شود، 4 قطعه وجود دارد که با شماره‌های 1 تا 4 شماره‌گذاری شده‌اند. این اجزا شامل موارد زیر می‌باشند:
- Wafer
- Cheap
- Fiver array
- اسپلیتر کامل شده
از Wafer برای قرار دادن تارهای فیبرنوری درون آن استفاده می‌شود و سپس به Fiber array تبدیل می‌شود. بنابراین،Fiber array می‌تواند دارای 1 تا 128 رشته فیبرنوری باشند. چیپ اسپلیتر (شماره 3 شکل فوق) با تکنولوژی هدایت موج ساخته شده است و در آن راه‌های مختلفی تعبیه شده است. برای هر چیپ اسپلیتر که دارای چند ورودی و خروجی است، یک Fiber Array متناسب انتخاب می‌شود. به عنوان مثال اگر چیپ دارای دو ورودی و 8 خروجی باشد، از Fiber Array با دو رشته فیبرنوری برای ورودی و از Fiber Array با 8 رشته فیبرنوری برای خروجی چیپ استفاده می‌شود. سپس این سه قسمت به هم چسبانده می‌شوند و شماره 4 شکل فوق که یک اسپلیتر کامل است، ساخته می‌شود.
پس از این مرحله برای مقاومت در برابر آسیب‌ها و جلوگیری از آسیب دیدن اسپلیتر، آن را داخل محفظه‌ای فلزی (اکثراً از جنس Steel) قرار می‌دهیم. به این دلیل اسپلیتر‌هایی با محفظه فلزی را "Steel Tube" می‌نامند. قطر روکش فیبرهای Fiber array عمدتاً 900 میکرون است. اما اگر قصد تولید اسپلیترهای کاستی را داشته باشیم (شماره 5 شکل فوق)، از فیبرهای با روکش 2 میلیمتر استفاده می‌کنیم و Steel Tube را به همراه بخشی از کابل‌ها داخل محفظه پلاستیکی به نام ABS قرار می‌دهیم. به همین دلیل به این اسپلیترها "اسپلیترهای کاستی ABS BOX" می‌گویند. اگر همین اسپلیترهای Steel Tube را داخل یک باکس آداپتور دار قرار دهیم، تبدیل به اسپلیترهای باکس می‌شوند و اگر آنها را داخل پنل‌های فنری نصب کنیم، تبدیل به اسپلیترهای رک مونت(Rack Mount) می‌شوند.
نظرات