پهنای باند (Bandwidth) و توان عملیاتی (Throughput) هر دو عملکرد شبکه را نمایش می دهند. این دو اصطلاح اغلب با هم استفاده می‌شوند، اما پهنای باند به ظرفیت اشاره دارد، در حالی که توان عملیاتی نشان دهنده‌ی مقدار واقعی اطلاعاتی است که تبادل می شوند. در حالی که Bandwidth و Throughput دو اصطلاح مربوط به عملکرد شبکه هستند اما رابطه بین آنها شبیه خواهر و برادر است تا دوقلوها: آنها مشابه هستند اما یکسان نیستند.
پهنای باند و توان عملیاتی شاخص‌های داده‌های شبکه هستند. پهنای باند شبکه تعیین می‌کند که چه مقدار داده می‌تواند در یک دوره زمانی در یک شبکه جابه‌جا شود. توان عملیاتی شبکه به این موضوع اشاره دارد که واقعاً چه مقدار داده در یک دوره زمانی منتقل می‌شود. پهنای باند و توان عملیاتی گاهی اوقات با تأخیر (Latency) ترکیب می‌شوند که به سرعت انتقال داده‌ها در شبکه و به سمت مقصد اشاره دارد.
پهنای باند شبکه چیست؟
پهنای باند (Bandwidth) کلمه کلیدی ظرفیت در شبکه‌های کامپیوتری است. پهنای باند به حداکثر مقدار داده‌ای اشاره دارد که از نظر تئوری می‌تواند در یک زمان معین از یک نقطه در شبکه به نقطه دیگر منتقل شود.
پهنای باند یک منبع محدود در شبکه است و بسته به ظرفیت خود، شبکه‌ها می‌توانند تنها مقدار مشخصی از پهنای باند را مدیریت کنند و برخی از دستگاه‌ها پهنای باند بیشتری نسبت به سایرین مصرف می‌کنند. پهنای باند ناکافی می‌تواند منجر به ازدحام (Congestion) شبکه شود و ارتباط را کُند کُنَد. در صورت نیاز متخصصان شبکه می‌توانند این عوامل را با محاسبه پهنای باند مورد نیاز دستگاه‌ها و تنظیم پارامترهای تخصیص پهنای باند جبران کنند.
واحدهای اندازه گیری پهنای باند شامل بیت، کیلوبیت، مگابیت (Mb) و گیگابیت (Gb) می‌باشد. مثلاً یک شبکه دارای پهنای باند 1 گیگابیت در ثانیه (Gbps) است، این بدان معناست که 1 گیگابایت حداکثر مقدار داده‌ای است که می‌تواند در یک ثانیه بین لینک‌ها در یک موقعیت ایده‌آل حرکت کند. با این حال، اکثر شبکه‌ها معمولاً در شرایط ایده آل کار نمی‌کنند.
شبکه‌ها گاهی ارتباطی کند و مشکلاتی را تجربه می‌کنند که عملکرد را کاهش می‌دهد. در این شرایط، زمان بیشتری طول می‌کشد تا یک بسته داده در طول شبکه حرکت کند.
تفاوت بین پهنای باند شبکه و توان عملیاتی
توان عملیاتی شبکه چیست؟
وقتی به توان فکر می‌کنیم، کلمه کلیدی مقدار است. توان عملیاتی (Throughput) به مقدار واقعی داده‌های منتقل شده و پردازش شده در طول شبکه اشاره دارد. به عبارت دیگر اگر پهنای باند جنبه نظری را توصیف کند، توان عملیاتی جنه تجربی را توصیف می‌کند.
غالبا شبکه‌ها مشکلاتی را تجربه می‌کنند که مانع عملکرد واقعی آنها است، پس توان عملیاتی شبکه اغلب با حداکثر پهنای باند آن متفاوت است. توان عملیاتی یا Throughput نرخ انتقال داده را نشان می دهد و نحوه عملکرد واقعی شبکه را منعکس می‌کند. همیشه توان عملیاتی کمتر از پهنای باند است مگر اینکه شبکه با حداکثر کارایی کار کند.
توان عملیاتی با واحدهای بیت (bit) و مشابه پهنای باند اندازه گیری می‌شود. یک شبکه می‌تواند پهنای باند 1 گیگابیت در ثانیه داشته باشد، به این معنی که می‌تواند 1 گیگابیت در ثانیه را مدیریت کند. اما بسته به شرایط، توان عملیاتی آن می‌تواند تنها 500 مگابیت در ثانیه باشد و فقط نیمی از ظرفیت خود را بهره برداری می‌کند.
تأخیر (Latency) کجا با پهنای باند و توان عملیاتی مطابقت دارد؟
پهنای باند و توان عملیاتی اغلب برای توصیف سرعت شبکه استفاده می‌شود، اما شاخص سرعت شبکه خود به تأخیر شبکه (Latency) بستگی دارد. تأخیر اندازه‌گیری مدت زمانی است که بسته داده از نقطه‌ای در شبکه به نقطه دیگر، از فرستنده به گیرنده منتقل می‌شود.
گاهی اوقات، تأخیر به عنوان Round-trip time اندازه گیری می‌شود و شامل مدت زمانی است که طول می‌کشد تا یک بسته از نقطه مقصد خود به نقطه مبدا خود برگردد. اگر تأخیر کم باشد، این نشان دهنده تاخیر است که گاهی به آن Lag می‌گویند.
پهنای باند و تأخیر لزوماً بر یکدیگر تأثیر نمی گذارند، اما متخصصان شبکه از این دو معیار برای تجزیه و تحلیل عملکرد شبکه استفاده می‌کنند. مشکلات تأخیر اغلب در شبکه‌هایی با پهنای باند بالا آشکارتر است. به عنوان مثال، اگر شبکه ای 1 گیگابیت در ثانیه پهنای باند داشته باشد، اما دو ثانیه طول می‌کشد تا 1 گیگابیت بین لینک‌ها حرکت کند، با این شرایط یک متخصص شبکه می‌تواند مشکلی را با تاخیر کم تشخیص دهد زیرا عملکرد شبکه کافی نیست.
از طرف دیگر توان عملیاتی و تاخیر (Throughput و Latency) رابطه معکوس دارند. شبکه‌هایی با توان عملیاتی بالا دارای مقادیر بالایی از داده‌هایی هستند که بین لینک‌ها در حال حرکت هستند، به این معنی که شبکه‌ها تاخیر کم یا Lag کمی دارند که بر سرعت تأثیر می‌گذارد. شبکه‌های کم توان انتقال و پردازش داده‌های کمتری بین لینک‌ها دارند، به این معنی که ممکن است تأخیر بالایی داشته باشند که باعث تأخیر در مدت زمان رسیدن داده‌ها به مقصد شود.
چرا پهنای باند و توان عملیاتی شبکه مهم است؟
پهنای باند و توان عملیاتی و همچنین تأخیر، شاخص‌های مهمی هستند که کارشناسان و مدیران شبکه از آنها برای نظارت بر عملکرد شبکه استفاده می‌کنند. وقتی متخصصان شبکه پهنای باند را اندازه گیری می‌کنند، درک درستی از قابلیت‌های شبکه‌های خود پیدا می‌کنند. به عبارتی توان عملیاتی (Throughput) به عنوان نشانه‌ای از استاندارد بودن یا نرمال بودن شبکه است. معیارهای دیگر مانند تأخیر نیز عملکرد شبکه را نشان می‌دهد و می‌تواند بر پهنای باند و اعداد توان عملیاتی شبکه تأثیر گذارد.
نظر خود را وارد نمایید