معرفی ابزار مورد نیاز تکنسین‌های فیبر نوری

همانطور که فناوری فیبر نوری در حال توسعه و پیشرفت است تعداد بیشماری از کاربران، تقاضای پهنای باند و سرعت بیشتری را دارند. این فناوری به علت توانایی و سرعت بالا در انتقال اطلاعات بدون افت کیفیت در فواصل طولانی به یکی از مهمترین راه حل‌ها برای پاسخگویی به نیازهای کاربران (که شامل پخش آنلاین با کیفیت بالا، بازی‌های آنلاین، کنفرانس‌های ویدئویی و اینترنت اشیا می‌شود.) بدل شده است. به همین علت روزانه تعداد زیادی از کاربران درخواست کابل کشی فیبر نوری به محل کار و یا زندگی خود را دارند. بدیهی است در همین راستا کارشناسان و تکنسین های حوزه فیبر نوری باید با ابزاری مجهز بتوانند به نیازهای فنی کاربران فوق پاسخگو باشند.

تکنسین‌های فیبر افرادی هستند که مسئول نصب، نگهداری و تعمیر شبکه‌های فیبر نوری می‌باشند و نقش اصلی آن‌ها اطمینان از نصب و عملکرد صحیح کابل‌های فیبر نوری است. آن‌ها با استفاده از ابزارها و تجهیزات تخصصی، کابل‌های فیبر نوری را نصب، تست و عیب‌یابی می‌کنند. همچنین وظیفه آن‌ها تشخیص و رفع مشکلات موجود در شبکه‌های فیبر نوری و اطمینان از تطابق با استانداردهای فنی و ارائه گزارش‌ها به مدیران مربوطه است. علاوه بر وظایف نصب و نگهداری، تکنسین‌های فیبر ممکن است در انجام بررسی‌های میدانی، طراحی شبکه و ارائه پشتیبانی فنی به مشتریان نیز مشارکت داشته باشند، چرا که با افزایش تقاضا برای خدمات اینترنت پرسرعت، نقش تکنسین‌های فیبر برای اطمینان از اتصال بدون وقفه برای کسب‌وکارها و مصرف‌کنندگان به یک ضرورت تبدیل شده است.

کار تکنسین‌های فیبر نوری با چالش‌های خاصی همراه است از شرایط نامساعد جوی تا پیکربندی‌های پیچیده شبکه. به عنوان مثال یکی از چالش‌های رایجی که تکنسین‌های فیبر نوری با آن روبرو می‌شوند، شناسایی علت اصلی مشکلات ارتباطی در سیستم‌های پیچیده شبکه است. علاوه بر این، شرایط نامساعد جوی مانند باران، برف یا گرمای شدید می‌تواند نصب و تعمیرات در فضای باز را دشوار کند. تمامی این چالش‌ها با استفاده از ابزارهای ویژه فیبر نوری و تکنیک‌های تخصصی قابل حل هستند.

معرفی تجهیزات تست و ابزار فیبر نوری

دستگاه OTDR

دستگاه OTDR (Optical Time-Domain Reflectometer) یا بازتاب سنج نوری برای اندازه‌گیری طول کابل فیبر نوری، اندازه‌گیری افت سیگنال  فیبر نوری، افت اتصال‌دهنده‌ها یا کانکتورها، تشخیص محل خطا در اتصالات و مشکلات موجود در شبکه فیبر نوری طراحی و تولید شده است. این دستگاه با ارسال پالس‌های نوری از طریق فیبر و تجزیه و تحلیل سیگنال‌های بازتاب شده، اطلاعات دقیقی درباره وضعیت فیبر نوری ارائه می‌دهد. دستگاه‌های OTDR در انواع و با برندهای (EXFO، SKYCOM، NOVKER، Grand Link، Grand Way، Signal Fire) مختلف طراحی و تولید شده‌اند. برای اطلاعات بیشتر از نحوه‌ی عملکرد دستگاه OTDR می‌توانید به متن آموزش OTDR بخش اول مراجعه کنید.

دستگاه فیوژن

Fusion splicing یا دستگاه فیوژن فیبر نوری با استفاده از حرارت و دقت بسیار بالا دو تار فیبر نوری را به یکدیگر متصل می‌کند و در اصطلاح به این فرآیند «جوش دادن فیبر نوری» گفته می‌شود. در این فرآیند، دو سر فیبر نوری پس از تراش و تمیز شدن با دقت بالا در مقابل هم قرار می‌گیرند. سپس با استفاده از یک قوس الکتریکی، این دو سر فیبر به یکدیگر ذوب شده و اتصال بسیار محکمی به وجود می‌آید. فرآیند اتصال تارها به یکدیگر اسپلایس نامیده می‌شود. این نوع اتصال اغلب کمترین میزان افت سیگنال را دارد و کیفیت اتصال تارها بسایر حائز اهمیت است چرا که عملکرد اتصال فیبر نوری تأثیر مستقیمی بر کارایی و سرعت انتقال داده‌ها در شبکه‌های نوری دارد.

دستگاه کلیور

قبل از استفاده از دستگاه فیوژن و جوش تارهای فیبر نوری در ابتدا می‌بایست تارهای فیبر نوری را با استفاده از دستگاه کلیور فیبر نوری به طور دقیق برش دهید. Cleaver فیبر نوری شامل یک تیغه بسیار تیز و دقیق است که برای برش فیبر نوری به کار می‌رود. این دستگاه به گونه‌ای طراحی شده که بتواند سطح برش بسیار صاف (90 درجه) و بدون زاویه یا ترک ایجاد کند، چرا که کیفیت برش تأثیر مستقیمی بر کیفیت جوش فیبر نوری دارد. پس از انجام فرآیند برش، تارهای فیبر نوری برای فیوژن شدن آماده هستند. اگر برش به درستی انجام نشده باشد، ممکن است اتصال نهایی کیفیت مناسبی نداشته باشد و باعث ایجاد افت سیگنال یا شکستگی در فیبر شود. به همین دلیل، استفاده از دستگاه کلیور با دقت بالا و اطمینان از تیز بودن تیغه آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

قلم فیبر نوری

قلم فیبر نوری ابزاری کوچک و قابل حملی است که می‌تواند صحت و عملکرد کابل‌های فیبر نوری را بررسی کند. این ابزار با استفاده از یک منبع نور لیزری قوی، به شناسایی نقاط شکست، خم‌شدگی‌های شدید، یا اتصالات معیوب در کابل‌های فیبر نوری کمک می‌کند. عملکرد VFL به این صورت است که نور لیزر را با توان بالا از کابل فیبر نوری عبور می‌دهد. اگر در طول کابل نقطه‌ای از شکست یا خم‌شدگی وجود داشته باشد، نور لیزر در آن نقطه نشت کرده و به وضوح از بیرون دیده می‌شود. این قابلیت به تکنسین‌ها اجازه می‌دهد تا به سرعت نقاط معیوب را شناسایی و تعمیر کنند. VFL (Visual Fault Locator)های نوری برای مسافت‌‌های مختلف طراحی و تولید شده‌اند.

پاورمتر فیبر نوری

پاورمتر فیبر نوری دارای نمایشگری است که با استفاده از آن می‌توان قدرت نوری که از طریق کابل‌های فیبر نوری منتقل می‌شود را بر حسب میلی‌ وات یا دسی‌ بل اندازه‌گیری کرد. نمایشگر پاورمتر به تکنسین‌ها و مهندسان این امکان را می‌دهد تا از صحت و کیفیت سیگنال‌های نوری اطمینان حاصل کنند. این دستگاه‌ها می‌توانند با انواع مختلفی از فیبرها و طول‌موج‌ها (مانند 850nm، 1310nm و 1550nm) سازگار باشند و تکنسین‌ها به‌راحتی می‌توانند نقاط ضعف یا مشکلات احتمالی در عملکرد شبکه فیبر نوری را شناسایی کنند. این امر به کاهش زمان تعمیر، نگهداری و افزایش کارایی شبکه کمک می‌کند.

ابزار فیبر نوری

همانطور که می‌دانید ابزار فیبر نوری شامل انواع تجهیزات مختلف است که تکنسین‌ها برای نصب، کابل کشی، اتصال کانکتور، تعمیر، تست و نگهداری به آن‌ها نیاز دارند. این ابزارها شامل کابل بر پروسکیت، لوز بر، استریپر دراپ، کابل بر 8 اینچ، الکل و جا الکلی، کریمپ‌ها، تمیز کننده‌های فیبر نوری و... می‌شود که هر یک از این ابزارها برای وظایف خاصی در نصب و نگهداری فیبر نوری استفاده می‌شوند. به عنوان مثال:

استریپر سه کاره پروسکیت

استریپر فیبر نوری یک ابزار تخصصی است که برای برداشتن پوشش‌های محافظ و مواد بافر از روی فیبرهای نوری بدون آسیب رساندن به هسته شیشه‌ای ظریف آن استفاده می‌شود. این ابزار دارای تیغه‌هایی است که به تکنسین‌ها اجازه می‌دهد تا لایه‌های محافظ را با دقت جدا کنند بدون اینکه به خود فیبر آسیبی وارد شود. این کار بسیار حیاتی است، زیرا هرگونه آسیبی به فیبر می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند ترک یا شکستگی در تار فیبر نوری شود. استریپر سه کاره پروسکیت دارای 3 تیغه مستقیم و گرد همچنین یک پیچ قابل تنظیم برای برش، لخت کردن و جدا کردن فیبرهای نوری می‌باشد.

لوز بر فیبر نوری

در کابل‌های فیبر نوری، چندین تار فیبر نوری معمولاً درون یک پوشش پلاستیکی یا محافظ قرار می‌گیرند. لوز بر فیبر نوری به‌گونه‌ای طراحی شده است که به آرامی و با دقت این پوشش‌های محافظ را برش دهد و به تکنسین‌ها امکان دسترسی و کار روی فیبرهای نوری را می‌دهد.

کابل بر 8 اینچ

کابل بر 8 اینچ  یک ابزار برش تخصصی است که برای برش دقیق انواع مختلف کابل‌ها، از جمله کابل‌های فیبر نوری طراحی شده است. این ابزار که به عنوان قیچی یا دایک نیز شناخته می‌شود، با تیغه‌های با دقت تیز شده ساخته شده که امکان برش‌های تمیز و دقیقی را فراهم می‌کند بدون اینکه به فیبرهای نوری حساس آسیب وارد کند. تیغه‌های تیز و دقیق کابل بر 8 اینچ تضمین می‌کند که فیبرها به طور تمیز برش داده شوند بدون آنکه خطر شکستگی یا فشار بر تارهای فیبر نوری وجود داشته باشد.

کریمپ فیبر نوری

بعد از انجام مراحل فیوژن تارهای فیبر نوری، تکنسین‌ها از کریمپ‌های فیبر نوری برای محافظت نمودن از جوش‌های تار فیبر مورد استفاده می‌کنند. کریمپ‌ها در اندازه‌های 6 و 4 سانتی متری در بازار موجود است. برخی از کریمپ‌ها رنگی هستند که به کریمپ‌های 12 رنگی شناخته می‌شوند این کریمپ‌های رنگی کار تکنسین‌ها را بسیار آسان می‌کند چرا که به راحتی می‌توان برای هر تار رنگی کریمپ همان رنگ را استفاده نمود.

تمیز کننده‌های فیبر نوری

Cleanerهای فیبر نوری ابزاری هستند که برای تمیز کردن اتصالات فیبر نوری مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ابزارها اغلب به صورت دستی و یا خودکار عمل می‌کنند و به آسانی آلودگی‌ها، گرد و غبار و سایر ذرات را از سطح اتصالات و کانکتورها پاک می‌کنند. انواع مختلفی از تمیز کننده‌های (Cleaner) فیبر نوری (قلمی، کاستی، دستمال بدون پرز) برای شرایط متفاوت طراحی و تولید شده‌اند و استفاده منظم از تمیز کننده‌ها به عنوان یک اصل مهم و اساسی در مهندسی و نگهداری شبکه فیبر نوری می‌باشد.