پچ کورد فیبر نوری (Fiber Optic Patch Cord) که به آن پچ کابل فیبر (جامپر فیبر، پچ لید فیبر) گفته میشود یک تکه از کابل فیبر نوری است که هر دو سوی کابل به کانکتورهای فیبر نوری متصل میشود. کانکتورهای فیبر نوری به کابلهای فیبر نوری این امکان را میدهند تا با سرعت بالا به تجهیزات شبکه و یا سایر دستگاههای مخابراتی متصل شوند. به طور معمول پچ کوردها در فضای داخلی ساختمان مانند اتاق سرور و یا مرکز داده استفاده میشوند. پچ کوردهای فیبر نوری با قابلیت اطمینان، سازگاری و امنیت بالا بهترین گزینه برای مکانهایی هستند که کابلهای مسی قابلیت برقراری ارتباط پایدار را ندارند. پچ کوردهای فیبر نوری در بازار انواع مختلفی دارند که در این مقاله ما آنها را در دو دسته معمولی و پچ کوردهای خاص تقسیم میکنیم.
پچ کوردهای فیبر نوری معمولی:
پچ کوردهای فیبر نوری معمولی را میتوان براساس مشخصات تار فیبر نوری (سینگل مود یا مالتی مود)، نوع ژاکت کابل، نوع کانکتور و نوع پالیش (فرول سر کانکتور) نام گذاری و تقسیم بندی نمود.
نوع تار فیبر نوری پچ کوردها
همانطور که در شکل مشاهده میکنید فیبر سینگل مود (Single-Mode) و مالتی مود (Multimode) با یکدیگر مقایسه شدهاند که در مقالات قبلی به طور مفصل به آن پرداختهایم. تارهای فیبر نوری سینگل مود خود به دو دستهی OS2 و OS1 تقسیم بندی شدهاند که هر دو برای انتقال اطلاعات و دادهها در فواصل طولانی قابل استفاده هستند. تارهای OS2 با افت کمتر عملکرد بهتری برای انتقال اطلاعات در مسافتهای طولانی دارند.
شکل 1 : مقایسه تار سینگل مود و مالتی مود
تارهای فیبر نوری مالتی مود باتوجه به رنگ پچ کوردها به چهار گروه تقسیم میشوند.
- کابل OM1 دارای قطر کر 62.5 میکرون است و رنگ پچ کورد آن نارنجی است.
- کابل OM2 دارای قطر کر 50 میکرون است و رنگ آن نارنجی است اما نسبت به OM1 کیفیت بهتری دارد.
- کابل OM3، OM4 و OM5 دارای تارهایی با قطر کر 50 میکرون و به ترتیب رنگ کابل آنها آکوایی، ارغوانی و سبز هستند.
"پچ کوردهای مالتی مود در فواصل کوتاه و در دیتا سنترها برای ارتباطات نزدیک استفاده می شوند."
تعداد رشتههای فیبر نوری Simplex و Duplex پچ کورد
باتوجه به تعداد رشتههای فیبر، پچ کورد فیبر نوری سیمپلکس یا پچ کورد داپلکس خواهد بود.
پچ کورد Simplex شامل یک فیبر با یک کانکتور سیمپلکس در هر انتهای آن است که برای برقراری ارتباط بین یک جفت ماژول Bidi (ماژولهای تک کر) استفاده میشود. حال آن که پچ کورد فیبر داپلکس از دو رشته فیبر نوری با اتصال به دو کانکتور فیبر نوری در هر دو سمت ساخته میشود. این پچ کوردها معمولا برای برقراری ارتباط بین فرستنده و گیرندههای دو کر با دو خروجی استفاده میشوند.
شکل 2 : پچ کورد سیمپلکس و داپلکس
نوع ژاکت LSZH یا PVC پچ کورد فیبر نوری
به طور معمول ژاکت و یا روکش پچ کوردهای فیبر نوری از دو نوع ماده PVC و LSZH ساخته میشوند و یکی از تفاوتهای این ژاکتها در انعطاف پذیری آنها میباشد. به این صورت که روکشهای PVC در دمای معمولی انعطاف پذیری بهتری نسبت به روکشهای LSZH دارند. ناگفته نماند که روکشهای LSZH حاوی ترکیبی مقاوم در برابر شعله هستند که در صورت سوختن بخارهای سمی از خود ساطع نمیکنند. یرای اطلاعات بیشتر در مورد روکش پچ کوردهای فیبر نوری میتوانید به مقاله انواع روکش پچ کورد فیبر نوری مراجعه کنید.
شکل 3 : مقایسه کابل pvc و کابل lszh
انواع اتصالات
کانکتورهای زیادی وجود دارد که در پچ کوردهای فیبر نوری استفاده می شوند مانند LC, SC, ST, FC MTP و MPO
شما چند نوع کانکتور فیبر نوری می شناسید؟
به تازگی جدیدترین کانکتوری که طراحی و تولید شده است MDC نام دارد که با ارائه برتری نسبت به کانکتور LC تراکم بیشتری را در اختیار کاربران قرار میدهد. کانکتورهای مختلف به رابطهای متفاوتی متصل میشوند. به همین علت بهتر است نوع رابط دستگاههایی که استفاده میکنید را به پچ کوردهای صحیح متصل کنید.
شکل 4 : کانکتور MDC
"اگر نوع اتصال دو سوی یک آداپتور فیبر نوری یکسان باشد این آداپتور از نوع معمولی میباشد اما اگر اتصال دو سوی یک آداپتور متفاوت باشد به آن آداپتور هیبریدی میگویند به عنوان مثال یک سوی آداپتور SC و طرف دیگر LC باشد."
نوع پالیش APC, UPC , PC پچ کورد فیبر نوری
کانکتورهای فیبر نوری به اشکال مختلف طراحی و صیقل داده میشوند تا بازتاب نور برگشتی را به حداقل برسانند که این امر در فیبرهای سینگل مود بسیار حائز اهمیت است. پالیش نوع PC منسوخ شده و اغلب کانکتورها را با دو نوع پالیش APC و UPC طراحی و تولید مینمایند.
پچ کوردهای فیبر نوری APC (که با رنگ سبز شناخته می شوند) به علت افت کمتر در ورودی نسبت به پچ کوردهای UPC (که با رنگ آبی شناخته می شوند) در شبکههای فیبر نوری مانند FTTX, PON, WDM و تقویت کنندههای EDFA برای مسافتهای طولانی مورد استفاده قرار میگیرند. در حالی که پچ کوردهای UPC برای سیستمهایی که حساسیت کمتری نسبت به از دست دادن سیگنال دارند استفاده میشوند.
پچ کوردهای فیبر نوری خاص
پچ کوردهای جدیدی طراحی و تولید شدهاند تا با نیازهای روز افزون با پهنای باند همگام شوند. برخی از پچ کوردهای فیبر نوری با طراحیهای خاص ساخته میشوند تا پاسخگوی نیازهای بنیادی کاربران باشند. دانستن گزینههای موجود باعث صرفه جویی قابل توجهی در زمان و هزینه میشود. در ادامه تعدادی از پچ کوردهای فیبر نوری خاص که برای استفاده در شرایط خاص میباشد را معرفی میکنیم:
پچ کوردهای فیبر نوری آرموردار
پچ کورد فیبر نوری آرموردار تمام ویژگیهای پچ کورد معمولی را دارد با این تفاوت که یک لایه فلزی ضد زنگ بین فیبر نوری و ژاکت قرار میگیرد. این پچ کورد ضد جونده میباشد و در برابر فشار و له شدگی مقاومت بسیار بالایی دارد و مانند پچ کوردهای فیبر نوری معمولی دارای انعطاف پذیری بالایی هستند.
شکل 5 : مقایسه کابل معمولی و کابل آرموردار
پچ کوردهای فیبر نوری غیر حساس در برابر خمش
این نوع از پچ کوردهای فیبر نوری به علت استفاده از فیبر نوری غیر حساس در برابر خمش میتواند با شعاع خمش زیاد خم شود بدون اینکه باعث ایجاد افت گردد و در دیتا سنترها، FTTH و فضاهایی با تراکم بالا مناسب میباشد.
پچ کورد فیبر نوری تعدیل کننده حالت (mode)
این پچ کورد فیبر نوری خاص، یک پچ کورد مالتی مود داپلکس است که دارای طول کمی فیبر سینگل مود در شروع طول انتقال است. این برای حل مشکل فنی مربوط به استفاده از تجهیزات سینگل مود ( ترانسیور سینگل مود) برای انتقال دیتا روی کابل فیبر نوری مالتی مود موجود، طراحی شده است. هدف پچ کورد فیبر نوری تعدیل کننده حالت، این است که بتواند روی کابل فیبر نوری مالتی مود اجرا شود و دیتا را با استفاده از ماژولهای سینگل مود ارسال کند و همچنین کیفیت سیگنال داده را بهبود بخشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد استفاده از نکات کابل پچ کورد تعدیل کننده حالت در موارد معمولی، لطفاً به این لینک مراجعه نمایید.
شکل 6 : پچ کورد تعدیل کننده حالت
پچ کورد فیبر نوری با اتلاف کم
پچ کوردهای فیبر با اتلاف کم که از فناوری LL استفاده میکنند، در مقایسه با پچکوردهای فیبر معمولی، تلفات کانکتور کمتری دارند، اگرچه شباهتهای ظاهری زیادی با پچ کورد فیبر نوری معمولی دارد ولی تفاوتهای اساسی در افت آن وجود دارد. به عنوان مثال، افت استاندارد اتصال فیبر معمولی 0.75dB است، اما برای پچ کورد فیبر کم تلفات، میتواند 0.2dB یا کمتر باشد. این نوع پچ کوردهای فیبر اغلب برای کاربردهایی استفاده میشود که میزان کاهش تضعیف عنصری حیاتی است. با کاهش تضعیف، آنها میتوانند دسترسی شبکه را برای برنامههای طولانی مدت گسترش دهند.
پچ کورد فیبر Uniboot
پچ کورد فیبر نوری uniboot که به کانکتورهای uniboot LC خاص خاتمه مییابد، دو فیبر را در یک کابل ادغام میکند، بنابراین مزایای قابل توجهی در محیطهای کابل کشی با چگالی بالا ارائه میدهد؛ در مقایسه با کابلهای LC استاندارد، تعداد کابلها را تا 50 درصد کاهش میدهد و بهترین تناسب را برای مکانهایی که فضا نگرانکننده است، نشان میدهد، که مزیت اصلی آن است.
شکل 7 : مقایسه پچ کورد استاندارد و پچ کورد Uniboot
یک نوع پچ کورد فیبر یونی بوت به نام پچ کورد فیبر یونی بوت قابل تعویض وجود دارد که برای تغییر فیبرهای چپ و راست، تنها با جابهجا کردن کانکتورها بدون نیاز به ابزار خاصی طراحی شده است. چنین طراحی از مشکلات بالقوهای که ممکن است به دلیل اتصال مجدد کانکتورها ایجاد شود، جلوگیری میکند، که به مدیریت کارآمدتر کابل مربوط میشود.
شکل 8 : روش جابجا کردن پورت های کانکتور
نتیجه
پچ کورد فیبر به کارشناسان کمک کرده است تا به پهنای باند زیاد و سرعت بیشتر دست یابند. مزیت پچ کورد فیبر نوری وجود طیف وسیعی از ساختارهای آن میباشد. از معرفی انواع پچ کوردهای فیبر و کاربردهای آنها در بالا، ممکن است به کمک برخی از تصاویر بتوانید متوجه بشوید که کدام نوع از کانکتورهای فیبر را انتخاب کنید. پارامترهای حیاتی پچ کابل های فیبر رایج مانند سینگل مد و مالتی مد و انواع کانکتور، عناصر کلیدی هستند که اهمیت زیادی دارند. اگر محیط کابل کشی شما نسبتاً سخت است، پچکورد فیبر نوری ارمورد دار که در بالا ذکر شد متناسب با نیاز شما خواهد بود. کمک گرفتن از یک متخصص همیشه بهترین انتخاب برای جلوگیری از ضرر و زیان است، زمانی که تصمیم گیری برای شما سخت است.
نظرات